Alle berichten van Anne Vrieze

Regels zijn ondersteunend en niet leidend

Regels zijn ondersteunend en niet leidend, ik heb het daar zo vaak over met mensen en iedereen is het met me eens. Hoe komt het dan toch dat er alleen maar regels bij komen? Vorige week had ik een gesprek met een accountmanager van het EVC centrum. Een bijzonder inspirerend gesprek mag ik wel zeggen. Hij is zowel accountmanager als jeugdhulpverlener en verenigt die functies op een bijzondere manier. In de praktijk loopt ook hij tegen zoveel regels en weerstand aan. Zaken die ouders en jongeren niet helpen in hun eigen strijd met zichzelf. Lees verder Regels zijn ondersteunend en niet leidend

De transformatie van het sociale domein komt op stoom!

Twee weken geleden was ik aanwezig bij het congres van Movisie “Samen sturen op doen wat werkt” in Alphen aan den Rijn. Uit de lezingen van de verschillende sprekers, zoals burgemeester Liesbeth Spies, kon ik opmaken dat we ons in Nederland langzaam maar zeker realiseren dat we in het sociale domein met mensen bezig zijn. Dat we gaan zien dat wetten en verordeningen niet leidend zijn, maar ondersteunend. Steeds meer gemeenten gaan werken met de omgekeerde modelverordening van Stimulansz. Lees verder De transformatie van het sociale domein komt op stoom!

Het nieuwe jaar in met onopgeloste problemen in de jeugdhulp

Allereerst wens ik je een heel mooi 2019! Ben jij ook blij dat alle feestdagen weer achter de rug zijn? Ik vind het allemaal best gezellig en warm enzo met al die lichtjes en versieringen, maar op een gegeven moment verlang ik ernaar dat alles weer “gewoon” is. Met de start van een nieuw jaar heb ik altijd het gevoel van fris en schoon en met een blanco bladzijde weer beginnen. Lees verder Het nieuwe jaar in met onopgeloste problemen in de jeugdhulp

Waar komt het woord mantelzorg vandaan?

Op of rond 10 november is overal in Nederland de Dag van de Mantelzorg gevierd. Deze dag is bedoeld om alle mantelzorgers te bedanken die zich het hele jaar inzetten voor hun familie, buren, vrienden en anderen. Veel gemeenten doen dit in de vorm van een verwendag, een uitje of een theatervoorstelling. Andere gemeenten bedanken hun mantelzorgers persoonlijk met een bloemetje aan huis. Heel mooi dat hier ieder jaar aandacht aan wordt besteed, waarbij steeds in de communicatie wordt meegenomen dat mantelzorgers zich kunnen laten ondersteunen op zowel emotioneel gebied als voor regeltaken en financiën. Lees verder Waar komt het woord mantelzorg vandaan?

De grote klap in het sociale domein is nu gekomen.

De grote klap in het sociale domein is nu gekomen. Wat gaan gemeenten ermee doen?

Hoe gaat het met je? Alweer wat bijgekomen van de warmte? Nog met vakantie of inmiddels weer terug? Wat een prachtige zomer hebben we gehad en wat koelte vind ik persoonlijk niet erg. Hoewel ik binnenkort nog wel naar een heel erg warm land ga ….. We hoeven geen rekening meer te houden met onze kinderen, dus we gaan nu voor en na de zomervakantie zelf weg. Bij de gemeenten is het ook wat rustiger geweest, inmiddels zijn ze weer wat aan het opstarten. Lees verder De grote klap in het sociale domein is nu gekomen.

Zijn bezuinigingen in het sociale domein nodig? Ik denk het niet

Ik voel me altijd verwonderd als ik dit soort berichten lees en vraag me dan af hoe het zover heeft kunnen komen:

Binnenlands bestuur, 18 juli 2018:

De gemeente Hengelo gaat fors snijden in de jeugdhulp en de Wmo. Als er niets gebeurt, loopt het tekort op tot 8,9 miljoen euro in 2020. Er zal onder meer in uren zorg en ondersteuning worden gesneden. Bepaalde typen zorg, zoals dagbesteding, zal niet meer als maatwerkvoorziening, maar als algemene voorziening worden aangeboden.

Per 1 januari 2015 hebben de decentralisaties van het Rijksbeleid in het sociale domein plaatsgevonden. Op dat moment was bekend dat er 25% zou worden bezuinigd op de voormalige AWBZ taken (ambulante begeleiding en dagbesteding) en 15% op de jeugdhulp. De eerste twee jaar is dit stapsgewijs gegaan, in 2017 zouden deze bezuinigingen definitief worden doorgevoerd. Vooraf aan de decentralisaties hebben alle gemeenten braaf in hun beleidsplannen Wmo en Jeugdhulp dan wel Sociaal Domein gezegd dat er een groter beroep gedaan zou worden op de eigen kracht en zelfredzaamheid van hun inwoners alsmede op hun sociale omgeving. Ook zou er meer gebruik worden gemaakt van de algemene voorzieningen, zijnde vooral welzijnsvoorzieningen. Pas in laatste instantie zouden inwoners gebruik kunnen maken van de specialistische individuele voorzieningen.

De grote klap nu (en het vragen om meer geld) verbaast me dan ook eigenlijk niet, want in de praktijk zag ik weinig terechtkomen van de visies van de gemeenten. Oorzaken zijn volgens mij:

  1. Systeemdenken: Gemeenten waren vooral bezig met hoe de organisatie veranderd moest worden. Daarnaast werden grote inkooporganisaties opgetuigd. Inkoop van specialistische individuele voorzieningen kreeg een prominente plaats in het sociale domein.
  2. De (niet altijd goede) vertaling van beleid naar uitvoering. Beleidsmakers zochten niet altijd hun afdelingen uitvoering op, waardoor zij nog altijd niet goed weten hoe ze het gewenste beleid op de juiste manier kunnen uitvoeren. Consulenten die wel mogelijkheden zien worden gehinderd door regelingen die te smal worden geinterpreteerd door kwaliteitsmedewerkers, juristen en intern controleurs.
  3. Competenties van consulenten: Veel consulenten zijn nog “opgevoed” ten tijde van de Wet voorzieningen gehandicapten waarin zorgplicht belangrijk was. Zij zijn gewend om te denken in termen van individuele voorzieningen en zijn, een enkeling daargelaten, niet gewend om breed en creatief te kijken. Dat is begrijpelijk. Het is dus belangrijk hen te helpen met het nieuwe denken en zodanig te trainen dat zij zich veilig voelen om zich te bewegen in de ruimte die het huidige sociale domein hen biedt.
  4. Oud denken in personeelsbeleid: Gemeenten blijven bij de aanname van personeel, rechtstreeks of via detacheringsbureaus, hameren op meerjarige gemeentelijke werkervaring en kennis van GWS4All/Suite voor zorg. Hiermee worden de gewenste beleidsuitgangspunten nooit bereikt. Juist om de veranderingen in het huidige sociale domein te bereiken zouden gemeenten mensen met een frisse blik van buiten naar binnen moeten halen. Juist zonder gemeentelijke werkervaring. En kennis van GWS kun je opdoen in een training van een dag. Bovendien werkt hooguit de helft van de gemeenten met dit systeem.

Ouderenadviseurs, wijkverpleegkundigen, maatschappelijk werkers en MEE consulenten zijn de beste kandidaten. Zij zijn vanuit hun beroep gewend om voortdurend breed te kijken naar problemen en oplossingen. Zij zijn degenen die op een onafhankelijke manier samen met de klant in dialoog gaan om te komen tot een echte passende bijdrage waar alle partijen gelukkig van worden. Waarbij MEE-consulenten gewend zijn om de diepte in te gaan met sociale netwerkversterking.

Niet voor niets leren wij vanuit de WWZ Academie onze cursisten aan hun klanten vragen: “Waar wordt u nu echt gelukkig van?”. En dan kom je tot verrassende antwoorden! Onze cursisten zijn veelal afkomstig uit het veld van zorg en welzijn. Zij weten als geen ander hoe je met weinig middelen en door breed en creatief kijken tot de beste oplossingen komt. Zij zijn degenen die de gemeenten uitstekend kunnen helpen om op deze manier de benodigde bezuigingen te realiseren.

Een voorbeeld:

Een ouderenadviseur vroeg aan de twee 75-plussers waar zij op bezoek ging waar ze echt blij van zouden worden. Het antwoord was: “We willen weer eens gezellig eten aan een mooi gedekte tafel met een goed diner. We zijn vanwege onze gebreken niet in staat om naar een restaurant te gaan.” De ouderenadviseur heeft toen geregeld dat er bij hen thuis een hobbykok een heerlijk diner kwam koken. De mooi gedekte tafel werd daarbij uiteraard geregeld.

Zo kan het ook. In plaats van het verstrekken (en een Europese aanbesteding) van dure vervoersvoorzieningen waarvoor evengoed een hoop organisatie nodig is om naar een restaurant te komen en waarvan je moet afwachten of die je op tijd ophalen en weer thuisbrengen. Een dergelijke oplossing geeft rust en geluk.

Hoe dichten we de kloof tussen vraag en aanbod op de arbeidsmarkt?

De economie trekt aan en dat is te merken. Eerst steeg het aantal werkzoekenden, nu stijgt het aantal vacatures. Een groot probleem is nu echter de match tussen vraag en aanbod, ik hoor het in alle sectoren. Voor het sociale domein geldt dat voor de zorg en ook voor de sociale wijkteams. In de sociale teams zijn de mensen overbelast. Ik hoor echt hele hoge ziektepercentages om me heen. Gemeenten vinden het moeilijk om aan Wmo- en jeugdconsulenten te komen. Het UWV concludeert na onderzoek dat er een enorm tekort is aan medewerkers voor sociale wijkteams. Lees verder Hoe dichten we de kloof tussen vraag en aanbod op de arbeidsmarkt?

Tekort aan personeel in de zorg, maar ook in sociale wijkteams

De afgelopen jaren is er flink bezuinigd in de zorg. Veel mensen verloren hun baan en meldden zich onder andere bij de WWZ Academie voor een omscholing naar het beroep van Wmo consulent. Inmiddels zijn er weer enorme tekorten ontstaan in de zorg, 120.000 moeilijk vervulbare vacatures. Lees verder Tekort aan personeel in de zorg, maar ook in sociale wijkteams

Waarom lukt het niet zo met de transformatie sociaal domein?

Afgelopen week in de pers:

Over de Wmo: Het SCP publiceerde een deelrapport van de evaluatie van de Wmo die in juli uitkomt. Conclusie: De uitvoering van de Wmo is nog lastig. Het Noordhollands Dagblad kopte zelfs dat de uitvoering van de Wmo rammelt. De cliënten kunnen de weg nog niet goed vinden en ervaren lang niet altijd een passende oplossing voor hun probleem. Vorig jaar concludeerde het SCP dat dat in 1 op de 4 gevallen een probleem is. Professionals vinden het begrip zelfredzaamheid nog moeilijk toepasbaar, zeker als het gaat om mensen met dementie en psychiatrische problemen. En dan nog de afstemming met de zorgverzekeraars, dat wil ook maar niet lukken. Wel worden de uitgangspunten van de Wmo door alle partijen breed gedragen, maar de vertaling hiervan blijft dus een probleem.

Over de Jeugdwet: Onderzoeksinstituut ZonMW concludeert dat de uitvoering van de Jeugdwet nog lang niet voldoet. Ook voor de Jeugdwet weten de cliënten het juiste loket nog niet goed te vinden, een derde van de ouders krijgt moeilijk hulp. Lees verder Waarom lukt het niet zo met de transformatie sociaal domein?